Mediator Mac Pierre-Louis, provides this insight into the mediation practices of Texas. The opinions expressed are his own, and does not constitute legal advice. Mac is based in Houston, Texas and can mediate online with parties from anywhere. He can be reached at Oplawyers.org.

General Overview of Mediations in Texas

Texas mediations involve mediators helping parties resolve disputed claims in many various areas of areas. Whether the issues deal with family, probate, insurance, or personal injury, or it’s related to basic civils cases involving contracts or real property, Texas mediators help resolve an infinite variety of suits outside of court, saving parties time, money, and the inconveniences typically found in litigation.

Court-Appointed Mediators

Local Texas courts sometimes appoint mediators to help parties resolve disputes before those disputes are tried by the judge or jury. These “referral” cases are assigned to mediators who the courts know have a desire to receive mediation appointments. Downsides to the parties being assigned to a particular mediator by a judge might be the parties’ lack of control over who the mediator is and how much the mediator might cost. While many assigned mediators serve at the behest of a Judge, most of them still operate their own mediation practices where they work with voluntary participants by contract.

Low-Cost Mediations

Several low-cost or pro bono mediation organizations exist in Texas. Some are not-for-profit organizations, and some are organized by local government agencies. They typically have staff and/or volunteer mediators available to serve parties and attorneys with private matters or issues in local courts. Oftentimes, many local courts will order cases to such organizations, especially lower-cost disputes, non-urgent disputes, or disputes that have high changes of settlement. While cost might be an upside to attending a low-cost or pro bono mediation clinic, there may be downsides related to urgent scheduling and personal attention.

Time & Money

While mediations may take on different formats across the state, in Houston, Texas’s largest city, it is not atypical to see mediators meet with parties and their lawyers in group/joint and caucus-style mediations lasting 4-hours at a time, a period commonly referred to as “half-day mediation.” For full-day mediations, a duration of 8-hours is common for more lengthy and detailed discussions. Long mediations may involve the mediator providing a short lunch and involve several breaks.

Typically, if done as a flat-fee, mediations might range from as low as $200.00 per party to over $1000.00 per party, depending on the subject matter, the qualifications, and experience of the mediator, and the length of time needed give the parties’ case the attention it deserves. For hourly mediations, the author has seen mediators charge from $100.00 to $500.00 per party per hour.

Online Mediations in Texas

a. Online mediation is a growing trend in Texas. Like other jurisdictions around the world, prior to the start of the 2020 pandemic most mediators handled their mediations in their offices, or visited the office of one of the parties’ lawyers, or they would meet at a local mediation center that offers mediators workspace. Many mediators are successfully mediating through internet video, with Zoom being the predominant tool of choice. With lockdowns continuing to limit face-to-face meetings, online mediation has become greatly beneficial to many Texas mediators and their parties.

There are currently no court or statutory restrictions against mediating online. In fact, with the state courts, including the State Supreme Court, promoting the use of remote court appearance, such as via Zoom, many mediators realize remote appearance via Zoom for out-of-court negotiations also makes a lot of sense. Whether use of video-based mediations will decrease when the pandemic ends is to be seen. But the technology that is beginning to grow around online dispute resolution due to the pandemic seems to suggest that despite an end to the lockdowns, most mediators and their parties will still seek out the conveniences brought on by online mediations.

La Mediadora Mariana Tarzia, proporciona una mirada amplia sobre la práctica de la mediación en Argentina. Las opiniones expresadas en este artículo son propias. Mariana reside en Río Negro, y está habilitada para mediar en línea (online) con partes provenientes de cualquier lugar. Mariana puede ser contactada a través de www.gruponegociar.com.ar

Descripción de las Mediaciones en Argentina

Cuáles son los tipos comunes de Mediaciones y quienes son comúnmente las partes?

En la República Argentina existe una ley de mediación nacional, así como leyes de mediación provincial, lo que significa que cada provincia tiene su propia ley de mediación.

Los tipos más comunes de mediación son la Mediación Pública (como la prejudicial obligatoria, la voluntaria), la Mediación Privada y la Mediación Extrajudicial.

En las mediaciones participan: el mediador (quien conduce el proceso), la persona que reclama (requirente), la persona convocada por el reclamante (requerido) y los abogados de cada parte (no es obligatoria la presencia de los abogados o de la Defensoría Pública durante toda la mediación, pero si es obligatoria la asistencia letrada para prestar asesoramiento técnico jurídico a las partes previo al inicio de la reunión y al momento de arribarse al acuerdo). 

En el caso de las personas jurídicas, estas pueden estar representadas por apoderados.

Durante el proceso de mediación, y con el acuerdo de todas las partes, se puede solicitar la presencia de peritos o profesionales especializados cuando sea necesario.

Cuáles son los formatos y procedimientos más comunes, qué duración tienen las sesiones, y quiénes suelen asistir?

La mediación, ante todo, es un procedimiento voluntario, tanto en el ámbito prejudicial como privado. En el caso específico de la Mediación prejudicial, es obligatorio asistir a la primera reunión, pero es voluntario quedarse y participar del proceso.

Generalmente, se recibe a las partes en la oficina del mediador o en una oficina perteneciente al Centro de Mediación Judicial, en una sala. De llevarse a cabo la mediación de manera virtual, el mediador y las partes deben encontrarse en un ambiente tranquilo, sin ruidos y ajeno a terceras personas.

En la primera reunión el mediador informa a las partes sobre los principios que rigen el procedimiento y como se llevará a cabo la mediación, luego se comienza a trabajar el conflicto, siempre respetando el principio de autocomposición de las partes.

El mediador puede convocar a las partes a todas las sesiones que considere necesarias. Estas reuniones, en general, duran entre dos y cuatro horas.

Cuáles son los costos generales y quién paga?

En la Mediación Prejudicial los costos son abonados por el Poder Judicial de cada provincia. Cada provincia organiza el financiamiento según la ley que regula su sistema. No hay un costo uniforme para todo el país.

Algunas provincias tienen mediadores que trabajan en carácter dependiente del poder judicial, y otras provincias contratan mediadores externos matriculados ante el poder judicial, que trabajan en forma independiente.

En el caso de las mediaciones privadas, el costo de los honorarios los decide el Mediador y son abonados por el requerido y el requirente.

Mediaciones virtuales (online)

Son legales las mediaciones virtuales? Si es así, existen limitaciones?

Las mediaciones virtuales son legales en la Argentina, están encuadradas dentro del marco jurídico. 

Las mediaciones virtuales son conocidas y aceptadas por los profesionales y las partes? De ser así, qué plataformas se utilizan?

Las mediaciones virtuales son relativamente algo nuevo en la Argentina, y es algo que se intenta promocionar dadas las circunstancias relacionadas a la pandemia originada por el COVID-19. En general, son bien aceptadas tanto por los profesionales como por las partes.
Para llevar a cabo este tipo de mediaciones, generalmente se utilizan plataformas como Zoom, Google Meet, Samba, video llamada de Whatsapp, etc.

Mediaciones dentro del sistema judicial

Quién puede mediar? Lo pueden hacer mediadores fuera de tu jurisdicción?

El mediador debe ser un profesional idóneo que posea título universitario, debe tener el certificado correspondiente a la capacitación básica en mediación obtenido en uno de los centros habilitantes, homologado por el Ministerio de Justicia y Derechos Humanos de la Argentina, y otros requisitos propuestos por la ley. En el caso de las Mediaciones Prejudiciales, los mediadores deben estar matriculados ante el Poder Judicial de la provincia en la cual ejercen la profesión. 

En algunas provincias argentinas solo se permite ser mediadores a los profesionales que son abogados, en otras provincias se permite ser mediador a profesionales de otras disciplinas, lo cual trae mayor flexibilidad y otras visiones al campo de la mediación. Los mediadores deben cumplir con ciertos requisitos establecidos en la reglamentación de cada provincia.

Se pueden realizar co-mediaciones con otras provincias y otros países. Estas mediaciones se llevan a cabo de manera virtual. 

Qué le da autoridad a los acuerdos de mediación? Son vinculantes, ejecutables?

Cuando se llega a un acuerdo en la mediación prejudicial obligatoria, se realiza un acta y esta debe ser firmada por el mediador, las partes, los terceros si los hubiere, los letrados intervinientes (abogados), y los profesionales asistentes de haber intervenido, además de llevar el visado del Centro Judicial de Mediación. El acuerdo al que arriben las partes no requiere homologación judicial, constituyendo este acta título ejecutivo suficiente a los fines de su ejecución en caso de incumplimiento, salvo que el mediador tome conocimiento de hechos de violencia que no han sido denunciados previamente o intervenidos por organismos protectorios.      Si en el procedimiento de mediación hay involucrados intereses de niños/as, adolescentes e incapaces, el acuerdo deberá ser sometido a la homologación judicial del juez competente. Los secretarios de los órganos judiciales certifican el cumplimiento de la instancia de la mediación. Los acuerdos de mediación son vinculantes y ejecutables.
Los acuerdos firmados en la mediación privada revisten el carácter de contrato privado y deben ser visados por el Centro de Mediación Judicial o una Delegación.

Cómo participan los tribunales en las mediaciones?

El juez puede derivar a las partes a mediación cuando lo considere pertinente, en cualquier estado del proceso judicial, si la naturaleza y el estado del conflicto lo justifican. Asimismo, en tribunales se homologan los acuerdos.

Qué tipos de casos son mediables? Hay casos en los que no se puede aplicar la mediación?
En la ley de mediación 26.589, se establece expresamente los casos en los que no se puede aplicar la mediación. De acuerdo a la misma ley, el procedimiento de mediación prejudicial obligatoria no será aplicable en los siguientes casos:
– Causas en las que esté comprometido el orden público.
– Acciones penales.
– Acciones de separación personal y divorcio, nulidad de matrimonio, filiación, patria potestad y adopción, con excepción de las cuestiones patrimoniales derivadas de éstas. El juez deberá dividir los procesos, derivando la parte patrimonial al mediador.
– Cuestiones en las que el Estado nacional, el sector público provincial o municipal sea parte, o salvo en el caso que medie autorización expresa y no se trate de ninguno de los supuestos a que se refiere el art. 841 del Código Civil.
– Procesos de inhabilitación, de declaración de incapacidad y de rehabilitación
– Amparos, hábeas corpus, hábeas data e interdictos.
– Medidas cautelares de cualquier índole.
– Diligencias preliminares y prueba anticipada.
– Juicios sucesorios.
– Procesos de concursos y quiebras.
– Convocatoria a asamblea de copropietarios prevista por el art. 10 de la ley 13.512
– Conflictos de competencia de la justicia del trabajo.
– Procesos voluntarios.
– Las cuestiones de violencia en el ámbito familiar.
– Multas y sanciones conminatorias.

Normas locales

Existen reglas/normas especiales en el caso que las partes no se presenten a la mediación?

Si una de las partes no asiste a la primera reunión con causa justificada, el mediador fijará una nueva reunión. Si la inasistencia de la parte requerida fuera injustificada, la parte requirente podrá optar por concluir el procedimiento de la mediación o convocar a una nueva reunión. Si la parte requirente no se presenta a la mediación y su inasistencia es injustificada, deberá reiniciar el procedimiento de mediación prejudicial obligatoria.

En el caso que el requerido no asista a la mediación y su inasistencia sea injustificada, el requirente quedará habilitado para iniciar el proceso judicial.

Hay reglas/normas especiales cuando la mediación tiene lugar dentro de los procedimientos judiciales y cuando son prejudiciales o privadas fuera del tribunal?

Tanto las mediaciones prejudiciales como las privadas están regidas por la norma nacional y la ley de mediación provincial.

Cuáles son algunas de las principales preocupaciones éticas entre los mediadores, abogados y jueces?

Siempre se pone énfasis en que las partes entiendan el proceso de mediación y que todos los principios de esta sean respetados y cumplidos por todos los intervinientes. Un mediador no debe tomar un caso para el cual no está preparado o que puede conllevar a un conflicto de intereses. Se espera que los mediadores, abogados y jueces se rigan por altos estándares éticos en el cumplimiento de sus funciones.

Evolución y tendencias

Cómo evolucionó la mediación, específicamente la mediación virtual, en estos últimos años?

La mediación virtual es relativamente nueva en el país, en un principio se utilizaba en los casos en los que la distancia territorial entre las partes presentaba un impedimento para reunir a las partes, o bajo la existencia de incapacidad para movilizarse. Luego se profundizó y popularizó su uso con motivo de la pandemia provocada por el COVID-19. Se intenta dar mayor promoción al uso de la misma. En la actualidad, existen listados de cibermediadores y centros de mediadores virtuales con alcance nacional e internacional. Por lo que se puede decir que la evolución de la mediación virtual se dio de manera repentina y rápida. De todas maneras, en algunas provincias de la Argentina todavía queda un largo camino por recorrer en el tema de la mediación virtual.

Cómo se están adaptando los tribunales, las partes, los abogados y los mediadores a esos cambios?

La adaptación es mas rápida en algunas provincias que en otras, dependiendo de la zona, el alcance tecnológico y la situación en la que se encuentren las partes, y el tipo de ley de mediación provincial existente. En algunos sectores hay bastante reticencia aún para realizar las mediaciones de manera virtual.

Cuáles son algunas de las tendencias de mediación a tener en cuenta en esta jurisdicción?
La mediación está siendo cada vez más reconocida y utilizada, sobre todo la Mediación Familiar y Patrimonial, en estos momentos estamos frente a un crecimiento sostenido en estas áreas. No es el mismo caso en la mediación empresarial aún. Las mediaciones en entornos virtuales se están popularizando cada vez más pero es posible que cuando termine la situación de pandemia a nivel global, las mediaciones virtuales en Argentina sufran un retroceso a favor de las mediaciones en persona. 

Las mediaciones virtuales a nivel internacional e interprovinciales continuarán siendo tendencia, sin duda.

By Natalia Olowska

GENERAL OVERVIEW OF MEDIATIONS IN POLAND

What are common types of Mediations and who are the common parties?

Mediation can be done as a mediation outside of court or within the court proceedings. It is enhanced by the legal and judicial system as an effective way to save time and costs and is being frequently used in the civil, commercial, family and labour disputes.  

The parties to the mediation are the parties to the claim (or potential claim), be it a splitting or divorcing couple, parents in argument, co-owners in the process of property division, home owners association claims or a payment dispute. 

What are common formats, procedures, and length of sessions, and who typically attends?

Mediation is frequently done just by the parties and the mediator alone, without the parties’ lawyers. Sometimes the co-mediation is used, where two mediators at the same time help parties resolve their dispute and meet with them, which is very much in practice in the case of family matters. 

In the traditional in person mediation, the parties will go to the mediator’s office and attend a session, which is usually scheduled for 2 hours. Multiple mediation sessions on different dates are hence not a rarity, when the parties show interest in reaching an agreement. 

The parties attend the session jointly and caucus mediation is not a default set up, it is rather used optionally. 

All the important mediation guarantees apply: it is voluntary, the neutrality and impartiality of the mediator is a must, the confidentiality of the information exchanged and the mediation talks –  all of it is supported by the Polish legislation. 

What are general costs and who pays?

The costs of the mediation are typically borne by the parties and are governed by the agreement between the parties and the mediator. The costs cover the mediator’s remuneration and expenditures.

In some exceptional cases, when a mediation within the court proceedings is being done with a party benefiting from free legal aid, the other parties may be required to bear all the costs. 

Mediation in the Hague Convention on Child Abduction Cases can also be offered to the parties free of charge.  

There are also some mediation centers that do pro bono mediations.  

ONLINE MEDIATIONS

 Are online mediations lawful? If so, are there any limitations?

Online mediation is lawful and used frequently due to the coronavirus pandemic more than ever. It is legitimate and can lead to entering into a valid agreement and create rights and obligations on the parties.  

Are online mediations accepted and popular by practitioners and parties? If so, what platforms are typically used, from video to e-signatures?

Online mediations are probably not that popular as in-person mediation, but in the times of remote communications they have become very popular for their safety and efficiency, both for the mediators and the parties.

Online mediation is being done via Zoom, Microsoft Teams, or Skype, depending on the tool which is at ease to the mediator and sometimes to the parties too. 

The electronic signing, however, is not a popular feature, which can be attributable to the fact that an electronic signature has a special legal definition requiring a special code which many mediators do not possess and do not invest in having. Therefore, after the online mediation is completed, the agreement most probably will be signed in paper form. 

MEDIATIONS IN THE LAW

Who can mediate? 

A mediator needs to be a natural person, with full legal capacity, enjoying full public rights. A judge in office cannot be a mediator.  

A mediator does not have to have any special educational profile nor expertise. However, those inscribed into the List of the Court Appointed Mediators, need to prove they underwent a mediation training.  The basic mediation training requires 40 hour of education and ends up with a certificate. For family law matters another 40 hours apply. 

What gives mediation agreements authority? Are they enforceable?

Mediation agreements are binding on the parties once signed by the parties and the mediator, and to a certain extent (to the extent they create legal obligation) can be validated by the courts, which will make them enforceable too. 

There are of course cases where the mediation agreement itself will not suffice, and some further endeavours will need to be taken by the parties once the mediation agreement is signed. In family law for example, this applies to the division of property, where the parties after reaching an agreement in mediation will still need to go to the notary or to the court to achieve the desired effects in terms of the form of a deed.

How are courts involved in mediations?

Mediation as a dispute resolution method is promoted by the civil procedure, to the extent that any claim brought to the court should contain a statement whether the parties already sought to resolve their dispute outside of court, especially via mediation. 

The court can direct the parties to the mediation once the case has its file number in the court, even before the fist hearing – such a decision can be opposed by the parties. However, usually, mediation will take place after the first hearing upon the parties’ mutual consent. The court can appoint a mediator for the parties or they can agree on one for themselves. The time for mediation given by the court can be up to three months, it happens sometimes that this is even prolonged.   

A settlement concluded before a mediator, after its approval by a court, has the legal force of a settlement concluded before a court. A settlement concluded before a mediator that has been approved by issuing an enforcement clause is an enforceable title.

When the mediating parties enter into mediation agreement, 75% of the court fee will be returned to the petitioner.

In what types of cases does mediation apply? Are there cases where mediation cannot happen?

Mediation is used extensively in civil, commercial and family disputes, labor law claims as well as criminal offences – whenever it is possible due to the character of the case.

However, social security claims are excluded by law from mediation (this is because the claim is being brought before a court against the public agency, which is the Social Security Agency (ZUS).

LOCAL PRACTICE RULES

Are there rules for when parties do not show?

Usually, but only as per agreement, the mediators charge the parties a fee when they do not turn up without prior notice within a certain time limit.

The Polish Code of civil procedure gives the parties a possibility to consider the costs of mediation as the costs of the entire court case, so when parties do not show, they expose themselves to a possibility of being faced with the necessity to cover the costs of the mediation or even all or part of the costs of the entire proceedings pending before the court. 

Any special rules for when mediation is within court proceedings and when pre-judicial or private outside of court?

The mediation will be done the same, the main difference however, will be  the costs. When the mediation is being done through the court, the fees as provided by law apply, and they are usually much lower than in case of  the outside of court, private mediation.  

EVOLUTION & TRENDS

 How has mediation, specifically online mediations, evolved in the past several years?

The boost for online mediation has been created by the limitations of travel and personal contact due to the pandemic. 

Mediation in general is paving its way slowly and there still can be instances, when parties have not heard what a mediation is nor what opportunities it can bring to them.  

How are courts, parties, lawyers, and mediators, adapting to those changes?

Many courts do not see any role of the parties’ representatives (attorneys) in  mediation, which is also true about many mediators, who prefer to see the parties in mediation unrepresented.  

Online mediation itself encountered a barrier of human limitations when faced with technology, both in mediators and the parties, but it is being domesticated more and more.  

 What are some mediation trends to watch in this jurisdiction?

Co-mediation in family law matters, usually done by two mediators of different genders. Very little or almost none use of the caucus style mediation. Mediation without lawyers as a preferred form by the courts and by the parties. Paper signing of the mediation agreements.

WHAT ARE THE BENEFITS OF MEDIATION IN YOUR JURISDICTION

-It is quicker, more efficient, flexible and less expensive than the court proceedings. It is not a waste of time within the proceedings, as it usually does not stop the entire process, it is being done

-The court will return 75% of the court fee to the petitioner in case the mediation agreement is concluded within the court proceedings.

-The parties can offer themselves solutions and ways out, which cannot be then used against them in the court battle, as bringing them in is ineffective.

-Mediation can easily be done online and in a language other than Polish – which is impossible in the court, where the proceedings are only in Polish and online hearings are still a rarity. 

By Natalia Olowska

JAKIE SĄ KORZYŚCI Z MEDIACJI W POLSCE?

1. Jest ona szybsza, wydajniejsza, bardziej elastyczna i tańsza niż postępowanie sądowe. Nie jest to strata czasu w postępowaniu, gdyż zwykle nie zatrzymuje całego procesu, ale odbywa się pomiędzy rozprawami – pozwalając zakończyć  postępowanie.
2. Sąd zwraca powodowi 75% wpisu w przypadku zawarcia umowy o mediację w postępowaniu sądowym.
3. Strony mogą zaproponować rozwiązania i ustępstwa, których nie można następnie wykorzystać przeciwko nim w batalii sądowej, ponieważ powoływanie się na nie jest bezskuteczne.
4. Mediację można łatwo przeprowadzić online i w języku innym niż polski – co jest niemożliwe w sądzie, gdzie postępowanie toczy się wyłącznie w języku polskim, a rozprawy internetowe wciąż są rzadkością.

Wiadomości ogólne o mediacji w Polsce

Jakie są popularne rodzaje mediacji i kto w nich uczestniczy?

Mediację można przeprowadzić jako mediację poza sądem lub w ramach postępowania sądowego. Mediacja jest wspierana  przez system prawny i sądowy jako skuteczne rozwiązanie pozwalające na zaoszczędzenie czasu i kosztów. Jest często stosowana w sporach cywilnych, handlowych, rodzinnych i pracowniczych.

Stronami mediacji są strony sporu sądowego (lub potencjalnego roszczenia), to jest np. rozchodząca się para, spierający się rodzice, byli małżonkowie w procesie podziału majątku, członkowie wspólnot mieszkaniowych lub strony sporu o zapłatę.

Jakie są procedury dotyczące mediacji, długość sesji oraz kto zazwyczaj w nich uczestniczy?

Mediację często prowadzą same strony i mediator, bez prawników reprezentujących strony w sądzie. Czasami stosuje się ko-mediację, w której dwóch mediatorów jednocześnie pomaga stronom rozwiązać spór i spotyka się z nimi, co jest bardzo praktyczne choćby w przypadku spraw rodzinnych.

W tradycyjnej mediacji osobistej strony udają się do biura mediatora i biorą udział w sesji, która zwykle trwa 2 godziny. Sesje mediacyjne mogą odbywać się kilkakrotnie w tej samej sprawie, gdy strony są zainteresowane osiągnięciem porozumienia.

Strony uczestniczą wspólnie w sesji, a mediacja stron w osobnych pokojach bez stykania się ich ze sobą nie jest rozwiązaniem głównym, jest raczej stosowana opcjonalnie.

Obowiązują wszystkie podstawowe zasady i gwarancje mediacji: jest ona dobrowolna, niezbędna jest neutralność i bezstronność mediatora, jak też poufność wymienianych informacji i rozmów mediacyjnych – wszystko to jest poparte polskim ustawodawstwem.

Jakie są koszty mediacji i kto za nią płaci?

Koszty mediacji są zwykle ponoszone przez strony i uregulowane są w umowie między stronami i mediatorem. Koszty obejmują wynagrodzenie i wydatki mediatora.

W wyjątkowych przypadkach, gdy mediacja w postępowaniu sądowym jest prowadzona z udziałem strony korzystającej ze zwolnienia od kosztów sądowych – pozostałe strony mogą ponieść wszystkie koszty lub też o kosztach rozstrzygnie Sąd.

Stronom można również zaoferować bezpłatnie mediację w sprawach związanych z konwencją haską dotyczącą uprowadzenia dziecka za granicę.

Istnieją również ośrodki mediacyjne, które prowadzą mediacje pro bono.

 Mediacje online

Czy mediacje online mają oparcie w prawie? Jeśli tak, to czy są co do tego jakieś ograniczenia?

Mediacja wirtualna jest zgodna z prawem i stosowana w czasie pandemii bardziej niż kiedykolwiek. Jest to zgodne z prawem rozwiązanie i jako takie może prowadzić do zawarcia ważnej umowy oraz prowadzić do powstania praw i obowiązków stron ugody mediacyjnej.

Czy mediacje online są akceptowane i czy są one popularne wśród praktyków i stron? Jeśli tak, to jakie platformy są zwykle używane, od wideo po podpisy elektroniczne?

Mediacje internetowe prawdopodobnie nie są tak popularne jak mediacje osobiste, ale w dobie zdalnej komunikacji stały się koniecznością ze względu na bezpieczeństwo oraz łatwość dostępu – stron do mediatorów i mediatorów do stron.

Mediacja online odbywa się za pośrednictwem platform Zoom, Microsoft Teams lub Skype, w zależności od narzędzia, które jest wygodne dla mediatora, a czasami preferowane przez strony.

Podpis elektroniczny nie jest jednak popularny, co można przypisać temu, że podpis elektroniczny ma specjalną definicję prawną wymagającą specjalnego klucza elektronicznego, którego wielu mediatorów nie posiada i nie inwestuje w jego posiadanie. Dlatego po mediacji internetowej umowa najczęściej jest podpisywana w formie papierowej, co również daje stronom pewność uznania takiej ugody przez sąd.

 Mediacja a prawo

Kto może być mediatorem? Czy mogą to być osoby nie będące mediatorami lub czy mogą one być mediatorami spoza Twojej jurysdykcji?

Mediatorem musi być osoba fizyczna, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca z pełnych praw publicznych. Urzędujący sędzia nie może być mediatorem.

Mediator nie musi mieć żadnego wymaganego wykształcenia ani doświadczenia. Jednak osoby wpisane na Listę Mediatorów Sądowych muszą udowodnić, że przeszły szkolenie mediacyjne. Podstawowe szkolenie z mediacji wymaga 40 godzin nauki i kończy się uzyskaniem certyfikatu. W sprawach z zakresu prawa rodzinnego obowiązuje kolejne 40 godzin szkolenia.

Co daje uprawnienia do zawierania umów mediacyjnych? Czy są wykonalne?

Umowy o mediację są wiążące dla stron po ich podpisaniu przez strony i mediatora i w pewnym zakresie (w zakresie, w jakim tworzą one obowiązek prawny) mogą zostać zatwierdzone przez sądy, co nada im również wykonalność.

Są oczywiście przypadki, w których sama umowa o mediację nie wystarczy i po podpisaniu umowy o mediację strony będą musiały podjąć dalsze wysiłki, aby zapewnić ich skuteczność. Dotyczy to np. podziału majątku dotyczącego nieruchomości, gdzie strony po osiągnięciu porozumienia w mediacji będą musiały udać się do notariusza lub sądu, aby osiągnąć zamierzony skutek w postaci przejścia prawa własności.

W jaki sposób sądy są zaangażowane w mediacje?

Mediacja jako metoda rozwiązywania sporów jest promowana w postępowaniu cywilnym,  i na przykład pozew musi zawierać stwierdzenie, czy strony starały się już rozwiązać polubownie spór, w szczególności czy korzystały z mediacji.

Sąd może skierować strony do mediacji jeszcze przed pierwszą rozprawą – takiemu orzeczeniu strony mogą się sprzeciwić. Jednak zazwyczaj mediacja jeśli odbywa się, to dzieje się to po pierwszej rozprawie za zgodą stron. Sąd może wyznaczyć mediatora dla stron lub mogą one uzgodnić takiego mediatora same. Czas na mediację udzielony przez sąd może wynieść nawet do trzech miesięcy, zdarza się też, że może zostać wydłużony.

Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Tytułem wykonawczym jest ugoda zawarta przed mediatorem, która została zatwierdzona przez Sąd przez nadanie klauzuli wykonalności.

Po zawarciu przez strony mediaci ugody, 75% opłaty sądowej zostanie zwrócone powodowi (wnioskodawcy). 

Szczegółowe zasady dotyczące lokalnej praktyki mediacyjnej

Co się dzieje, kiedy strony nie pojawią się na mediacji?

Zwykle, ale tylko zgodnie z umową, mediatorzy pobierają od stron opłatę, jeżeli nie stawią się one bez uprzedzenia w wyznaczonym na mediację terminie.

Polski Kodeks postępowania cywilnego daje stronom możliwość traktowania kosztów mediacji jako kosztów sprawy sądowej, a więc w przypadku niestawienia się stron narażają się one na konieczność pokrycia tej części kosztów postępowania cywilnego., a nawet całości lub części kosztów całego postępowania toczącego się przed sądem, z mocy orzeczenia sądu kończącego postępowanie.

Jakie są szczególne zasady dotyczące sytuacji, w których mediacja toczy się w postępowaniu sądowym, a jakie gdy jest ona mediacją przedsądową lub prywatną poza sądem?

Mediacja będzie przebiegać tak samo, jednak główną różnicą będą koszty. W przypadku, gdy mediacja prowadzona jest ze skierowania sądowego, obowiązują opłaty przewidziane prawem, które są zwykle niższe niż w przypadku mediacji prywatnej poza sądem.

Jakie są główne obawy dotyczące mediacji wśród mediatorów, prawników, sędziów? 

Mediatorzy obawiają się tego, że strony będą powoływać ich na świadków w sporze, co jednak zasadniczo jest wyłączone. Prawnicy, a także sędziowe natomiast często nie wierzą w skuteczność mediacji. 

Ewolucja mediacji i nowe trendy

Jak rozwinęła się mediacja, zwłaszcza mediacje internetowe w ciągu ostatnich kilku lat?

Impuls do mediacji online został spowodowany ograniczeniami w podróżowaniu i kontaktach osobistych wywołanych pandemią.

Generalnie mediacja toruje sobie drogę powoli i nadal mogą zdarzyć się sytuacje, gdy strony nie słyszały, czym jest mediacja ani jakie korzyści może im przynieść.

W jaki sposób sądy, strony, prawnicy i mediatorzy dostosowują się do warunków mediacji?

Ciekawostką jest, że wiele sądów nie widzi żadnej roli przedstawicieli stron (prawników) w mediacji, co dotyczy również wielu mediatorów, którzy wolą widzieć strony w mediacji bez reprezentacji.

Natomiast mediacja internetowa napotkała barierę ludzkich ograniczeń w obliczu technologii, zarówno u mediatorów, jak i stron, ale jest coraz częściej spotykana i wszyscy się z nią oswajają.

Jakie trendy w mediacji da się zaobserwować w Polsce?

Takimi trendami jest na przykład ko-mediacja w sprawach rodzinnych, zwykle prowadzona przez dwóch mediatorów różnej płci. Bardzo małe lub prawie żadne jest wykorzystanie mediacji w osobnych pokojach. Mediacja bez prawników jako preferowana forma przez sądy i strony. Podpisywanie umów mediacyjnych nadal odbywa się tradycyjnie, przez podpis na papierze.